چه بگویم در باره دکتر محمد حیدری ملایری؟
به راستی چه بگویم در بارۀ محمد حیدری ملایری؟
اگر عمری بود در باره او خواهم نوشت و طی آن از ویژگی
های شخصیت و اندیشه های والای او سخن خواهم گفت:
در این یادداشت کوتاه اجازه دهید بگویم که مرد بزرگی را از دست داده ایم.
مردی که به راستی بی نظیر و بی جایگزین بود.
دانشمندی در غربت که پس ازنزدیک 50 سال همچنان ریشه در خاک ایران داشت !
او یکی از بزرگان دانش اختر فیزیک اروپا و سالها مسئول رصدخانه
یا به قول خودش نپاهشگاه اروپایی در شیلی بود.
مهم تر از این او پژوهشگر زبان شناس و فرهنگ نامه نویس
علمی در زمینه علوم دقیقه به ویژه فیزیک بود او زبانها و لهجه های گوناگون ایرانی
را خوب می شناخت و سالها روی آنها تحقیق کرده بود و همه هم و غمش توسعه پیشرفت
زبان فارسی برای پاسخگویی به نیاز های علمی دوران مدرن بود.
از همه مهم تر او انسان بسیار شریف و عاشق ایران و دشمن
همه گونه تحجر و خشکمغزی و خرافه و تباهکاری فکری و عقیدتی و سیاسی در میهنش ایران
بود و چون دیگر عاشقان ایران از حضور مستمرّ این آفات دلِ دردمندی داشت و البته در
این زمینه ها می نوشت و سخن می گفت!
من بخت آنرا یافتم که علاوه بر دوستی 40 ساله ای که با
وی داشتم مدت 6 سال در برنامه تلویزیونی گذری و نظری که دوست مشترکمان محمد رضا
شاهید برای تلویزیون ایران فردا تدارک می دید همنشین او باشم و از منبع لایزال
دانش او هم در زمینه علوم دقیقه و هم در بارهه زبان های ایرانی و هم در زمینه
روشنگری و جهل زدایی از وی بیاموزم.
صبر بسیار بباید پدر پیر فلک را
تا دگر مادر گیتی چو تو فرزند بزاید!
به همسر مهربان و فرزندانش و به همه خانواده و خاندان این انسان بزرگ و نیز به جامعه علمی جهان و به جامعه فرهنگی و زبانی ایران تسلیت می گویم !
پاریس1/3/2023
محمد جلالی چیمه (م.سحر)
سفر واپسین
دکتر جواد طباطبایی
محمد جلالی چیمه (م.سحر)
بدی فضای مجازی آنست که هر لحظه آنرا باز می کنی با
خبر ناگواری روبرو می شوی
خبر ناگوار
امروز برای من درگذشت دکتر جواد طباطبایی اندیشمند و فیلسوف ایرانی در آمریکا بود!
طباطبایی پس از
پایان بردن تحصیلات از دانشگاه سوربن فرانسه در رشته فلسفه به ایران بازگشت و پس
از چندی تحمل دشواری ها توانست در مقام استادی به دانشگاه راه یابد و به تدریس در
رشتۀ دانشگاهی خود که فلسفه سیاسی و حقوق بود مشغول شود.
حفظ این موقعیت
در شرایطی که جامعه ما با آن روبروست ، آسان نبود ازین رو بارها با دشواری های
بسیاری دست به گریبان بود.
به هرحال
طباطبایی توانست اندیشه های خود را در آثاری که می نگاشت به طور منسجم و روشمند به
جامعه فرهنگی و به جوانانی که تشنه دانستن حقایق در باره سرزمین ایران و هویت
ایرانیان و زبان فارسی و تاریخ کشور خود بودند عرضه کند.
او در موقعیتی
که تنهایی و بی همراهی اش در جامعه دانشگاهی ایران و اهل فلسفه و فرهنگ نمود
آشکاری داشت توانست تقریباً یک تنه در برابر ایدئولوژی رسمی حکومتی بایستد که به
ایران و ایرانیت و هویت ملی ایران به عنوان »دولت ملت» نه تنها اعتنایی نداشت بلکه
به با آن در جنگ بود.
طباطبایی با
نگاهی ایران دوستانه در دفاع از تاریخ و فرهنگ و زبان فارسی در شرایطی ایستاد که
کشتی بی لنگر ایران در اقیانوس آشفته اسلامیسم امت گرا و انواع ایدئولوژی های
بیگانه پرست و ایران ستیز کژ می شد و مژ می شد.
او در برابر
توهمات غیر ایرانی و تفرقه افکن آنهایی که سرمشق های فکری و سیاسی شان را از آنسوی
مرزهای قفقاز یا آناتولی یا نواحی دوردست آسیای مرکزی گرفته بودند و بسیاری از
آنها درخدمت سیاست های شوم تفرقه افکنانه حکومت اسلامی در آمده بودند در ایستاد و
تصویر ناخوشایند و کج ومعوج و حقیقت ِ خیالات بدسگال و بیگانه پرستانه آنان را در
پرتو دانش فلسفی و تاریخی و کوشش های پژوهشگرانه تاریخی خود به جامعه ایران نشان
داد و بسیار گاهانه و خردمندانه آینه ای در برابر کسانی گرفت که به نام قوم پرستی
پان ترکی یا کیش زبان و لهجه یا با رجوع به نوستالژی سالها سیاه اشغال ایران
بوسیله ارتش سرخ استالینی خوابهای آشفته برای این کشور کهنسال ما می دیدند و
همچنان می بینند.
او که خود زاده
آذربایجان بود و دانش فلسفی اش را در زمینه فلسفه هگل در دانشگاه سوربن فرانسه
آموخته و به اخد دکترا نائل شده بود، همواره بر این جمله تاریخی فیلسوف بزرگ عصر
روشنگری غرب هگل وفادارماند ! آنجا که در کتاب تاریخ عقل گفته بود:
با امپراطوری
ایران ما برای نخستین بار وارد تاریخ مستمر می شویم ! « ایرانیان اولین ملت تاریخی
در جهانند» ( هگل عقل در تاریخ ، ترجمۀ حمید عنایت ، صفحۀ 301).
او بر خلاف
بسیاری از مدعیان فلسفه و علوم انسانی که زیر تأثیر مارکسیسم مبتذل فرمول های کهنه
شده تاریخ طبقاتی جهان را به جامعه ایران تسری می دادند و کودکانه در پی انطباق
تراوشات بولشویسم لنینی و افکار توسعه طلبانه و ویرانگرانۀ شاگرد متجاوز کودنش
استالین با فرهنگ و با جامعه ایران بودند ، ارزش و اهمیت ایران و ایرانیت را
دریافته بود و با آگاهی و اراده ای قابل تقدیر با دشمنان ایران درآویخت.
او بود که با
شهامت در حکومت خمینیست ها گفت : « آنچه در این وضعیت بی صاحب رها شده ایران است»
(نقل به مضمون).
و نیز در برا
عده ای از دلبستگان به ایدئولوژی ایران ستیز پان ترکی گفت :
«آنها ملغمه ای از بی سوادی و
حماقت اند!»
از این رو
دشمنان فراوانی را در میان آنها که از هم از حمایت برخی نهاد های بدخواه حکومتی و
هم از امکانان تبلیغاتی و مالی کشور های بیگانه برخوردار بودند ، با خود به سختی
دشمن کرد.
او در برابر
نابسامانی و وضعیت آشفته و تحقیر آمیز دانشگاه های ایران به ویژه در زمینه علوم
انسانی صدای اعتراض برداشت و جمعی متوسط الأحوال متکّبر شبه چپ را که لباس استادی
به تن کرده و زیر خیمه گاه فرمول های دوران جنگ سرد (از نوع ضد امپریالیسم ) گرد
«سفرۀ مرگ بر آمریکای» حکومت آخوندی نان می خوردند و پز دانش و فلسفه و جامعه
شناسی می دادند به اهل فهم و فرهنگ معرفی کرد و صد البته دشمنی آنها و یاوه پردازی
هاشان را بر ضد خود نیز بر انگیخت.
در یک کلام او
یک آذری زبان ایرانی بود که برای اعتلای این سرزمین تاریخی و برای دعوت جوانان به
ایراندوستی در کلیت ایرانشهری اش کمر همت بست و نشان داد که آذر بایجان همچنان که
در دوران های پیش از مردان و زنان غیور میهن پرست خالی نبوده ، هم اکنون نیز می
تواند مدافعان راستین ایران را در دامان خود پرورش دهد.
یاد فیلسوف و اندیشمند ایران جواد طباطبایی جاودانه خواهد بود و همچنان جوانان برومندی یافت خواهند شد که کوشش های فکری او را پیگیری کنند وجای خالی او را برای ایستادگی و رسوا کردن در برابر دشمنان رنگارنگی که هستند و از اینسو و آنسو تقویت یا باز تولید می شوند ، پر خواهند کرد
کوچ این
اندیشمند بزرگ وطن را به خانواده دوستان دوستداران ، اهل فکر و فرهنگ و به مردم
ایران تسلیت می گویم !
م.سحر
پاریس 1/3/2023
